
Corona: les in kwetsbaarheid en liefde
Ontdaan ben ik door het overlijdensbericht van Marc de Hond. Wat bewonderenswaardig hoe hij omging met zijn ziekte, wist te genieten van het leven. Mensen als hij kunnen ons, in deze coronatijd tot voorbeeld dienen. Over dit thema had ik net een blog klaarliggen, die ik graag hier deel.
Corona waart alweer enkele maanden over onze aardbol. De crisis die deze teweegbrengt, heeft de wereld door elkaar geschud en niemand onberoerd gelaten. In eerste instantie ging terecht alle tijd uit naar het indammen van de uitbraak. Maar nu deze tot acceptabele proporties is teruggebracht blijkt pas hoe groot de geestelijke impact is. Corona vreet enerzijds aan onze bestaanszekerheid en anderzijds perken de richtlijnen onze bewegingsvrijheid in. Het werpt een nieuw licht op de zo gekoesterde vrijheid. Sommigen vinden hier creatieve oplossingen voor, anderen hebben moeite met alles wat ze moeten inleveren. Het is een proces, een heroriëntatie op belangrijke levenswaarden. Een proces ook waaraan eerdere ervaringen van anderen en de inzet van geestelijke verzorging een waardevolle bijdrage kunnen leveren. Een proces van hoe om te gaan met zoiets als kwetsbaarheid en liefde.
nieuw tijdperk
Een nieuw tijdperk is ingeluid: de wereld zal nooit meer hetzelfde worden als vóór de corona-uitbraak. Ja, inderdaad: de beperkingen die gepaard gaan met de coronacrisis zijn dermate omvangrijk, dat je er niet licht over moet denken. Maar wat we met zijn allen vergeten is dat een dergelijke ervaring niet nieuw is. Wereldwijd en door alle tijden hebben mensen te kampen met levenscrises, vaak ingrijpender, langduriger en uitzichtlozer dan in de coronacrisis. Het leven zal zijn loop wel weer hervatten, maar wij moeten nog gaan ontdekken hoe we dit gaan doen. Dat zal niet zonder slag of stoot gaan, niet zonder de nodige duurzame veranderingen in hoe wij het leven, de wereld met elkaar inrichten op macroniveau en een persoonlijke weg vinden op microniveau.
Deze coronacrisis leert ons mensen een harde maar naar mijn idee onontbeerlijke les. Een nieuwe kans voor de geestelijke verzorging om mensen hierbij te begeleiden bij hun zinbeleving. Daarnaast kunnen wij heel veel leren van mensen die, vaak buiten het zicht van de samenleving, een leven leiden dat is getekend door ziekte en zorgen. Mensen zoals mijn zoon Tobias, zoals wij: zijn ouders en zusje.
les in kwetsbaarheid en liefde
Toen ik in 1995 moeder werd van Tobias, had ik bijna al mijn wensen gerealiseerd: ik had een baan, was getrouwd en nu ook moeder geworden. Toen tweeënhalf jaar later er nog een dochter aan ons gezin werd toegevoegd en wij onze intrek namen in ons nieuwe, eigen huis, was het ideaalplaatje compleet. Huisje, boompje en zelfs beestje in de vorm van een poes.
De eerste scheuren in het geluk kwamen al snel, toen Tobias in ontwikkeling achterbleef bij andere kinderen en de eerste gezondheidsklachten ontwikkelde. Gaandeweg werd duidelijk dat Tobias een zeer ernstige ziekte had en dat hij niet oud zou worden. Langzaam maar zeker spatte mijn droom uiteen. Dat maakte me onzeker, bezorgde me een minderwaardigheidsgevoel. Wat een moeite had ik met al mijn leeftijdsgenoten bij wie alles wel volgens het boekje ging. Het was echter Tobias zélf die ons op de been hield. Met zijn bewonderenswaardige levensvreugde en liefde enerzijds en overgave en berusting anderzijds veranderde hij mij voorgoed en leerde mij de grootste les van mijn leven.
Zozeer inspireerde Tobias mij en anderen die deel uitmaakten van zijn leven, dat ik er een boek over schreef, dat begin van dit jaar uitkwam en dat al velen diep geraakt heeft. Hoezeer kon ik vermoeden hoe relevant zijn verhaal, deze levensthema’s, in deze coronacrisis zouden zijn, hoezeer zij tot voorbeeld kunnen zijn voor anderen?
Met zijn stille stem houdt hij ons in al zijn bescheidenheid voor dat wij als wij alles verliezen, nog altijd de liefde overhouden. De liefde als bron van geluk, die ons om niet geschonken wordt in de ander, in de ons omringende natuur, de eenvoudige geneugten van het leven: kleine lichtpuntjes in donkere dagen. De liefde, die onze levensadem vormt, onze steun in voor- en tegenspoed. In een maatschappij die geregeerd wordt door het hoofd, is zo’n boodschap-van-het-hart voedsel voor de ziel. Ik weet mij bevoorrecht dat ik, als zijn moeder, dit verhaal uit mag dragen, zijn stem mag zijn en anderen hiermee tot steun mag zijn, ook nu hij al negen jaar niet meer onder ons is.
les in hoe dan wel
Ik wil graag mensen een hart onder de riem steken in deze tijd, hen inspireren en bemoedigen. Vertellen over mijn ervaringen, met elkaar in gesprek gaan, mensen uitnodigen zichzelf kritisch maar liefdevol te bevragen. Wat heb je nodig om gelukkig te zijn? Wat doet corona hiermee? Heb je een voornemen voor de toekomst en zo ja welk?
Het wordt nooit meer helemaal zoals vroeger, daarvan ben ik overtuigd. Maar ook al kun je dan niets veranderen aan de feiten, bijvoorbeeld het verlies van je baan of een dierbare of de restricties in reizen en evenementen, dan toch wél aan de manier waarop je hiermee omgaat. Deze ingrijpende veranderingen dagen je uit een nieuwe balans te vinden en zo nieuwe zin en geluk te vinden! Als ik hier mijn bescheiden steentje aan kan bijdragen, ben ook ik een gelukkiger mens!
Elisabeth is moeder van de ongeneeslijk zieke, ernstig meervoudig gehandicapte Tobias, die helaas te jong in 2011 overleed. Het heeft haar ook geïnspireerd om juist met de onderwerpen kwetsbaarheid en liefde aan de slag te gaan in haar praktijk rouw- en verliesbegeleiding.
Dat kwetsbaarheid en liefde onderwerpen zijn waar we maar niet over uitgepraat raken blijkt ook bij Yolanda. Ieder jaar is het moederdag, de dag waarop zichtbaar wordt dat het moederschap zo kwetsbaar is. Tenminste dat vertelt Yolanda in haar blog.